Słodownia Fordon

[Hrab]

Słodownia Fordon pojawiła się już kiedyś na Forum jednocześnie z elewatorem zbożowym firmy Polskie Młyny. Obiekty te są zwykle mylone. Większość terenu i budynków w kompleksie przy Fordońskiej 400 i 402 to słodownia. Na mapie Google słodownia jest oznaczona mylnie jako PZZ.
Wstawiam informacje o słodowni do działu browarowego, gdyż słodownie tradycyjnie były integralną częścią składową wszystkich tradycyjnych browarów, a dopiero gdzieś na przełomie XIX i XX wieku niektóre z browarów wyspecjalizowąły się na tyle w produkcji słodów, że zaczęły je sprzedawać, a inne rezygnowały z ich wytwarzania i kupowały od tamtych. Z czasem nastąpił niemal całkowity rozdział słodownictwa od piwowarstwa. Niektóre browary wyordrębniały słodownie jako osobne zakłady, a potem te się całkowicie usamodzielniły. Mimo to wciąż używa się określenia „branża piwowarsko – słodownicza”, gdyż obie te dziedziny istnieją we wzajemnym ścisłym powiązaniu.
Ten ostateczny rozdział, to historia dopiero ostatnich 20 - 30 lat. Okazało się, że wielkie, niezależne grupy i kombinaty słodownicze, mające odpowiedni kapitał na kontraktowanie i zakup surowca i siłę do stymulacji jego upraw odpowiedniej jakości, to lepsze rozwiązanie niż słodownie związane z browarami.
Obecnie bydgoska słodownia, to firma Globalmalt, dawniej Słodownia Fordon Bydgoskich Zakładów Piwowarskich, potem znanych jako Kujawiak, następnie przez jakiś czas firma Złoty Kłos, która sprzedała zakład Niemcom.
Drugi zakład grupy jest w Hamburgu.
Okrągłe zbiorniki wykorzystywane są zwykle jako magazyn jęczmienia, szary blok to komory magazynowania słodu. Pomiędzy nimi wieża operacyjna czyszczenia, ważenia, mieszania itp. Obiekt oddzielony łącznikiem służył do przyjmowania i przygotowania surowca. Między obiektem nad Wisłą, a Fordońską znajdują się hale zamaczalni, skrzyń słodowniczych i suszarni. Słodownię budowano pod koniec lat 60-tych i zahaczono o 70-te, dlatego połowa zakładu jest według pomysłu z NRD , a połowa – za Gierka – licencji z NRF.
Do zaznaczenia obiektów słodowni użyłem zdjęć Macieja Kuleszy z wątku w dziale młynów: (viewtopic.php?f=94&t=975&p=7933&hilit=elewator#p7933).
Fotka z opisami jest z Naszej Klasy (Browary Bydgoskie klasa T6http://nk.pl/#school/197432/6 ) autorstwa Jerzego Czapiewskiego. Dodałem nieco więcej opisów.

[Maciej Kulesza]

Widok z dachu elewatora lub słodowni na zakole Wisły musi być niesamowity.

Jako uzupełnienie wklejam aktualniejsze zdjęcie



To najwyższe budynki w okolicy położone nad zakolem rzeki.

[Hrab]

Na załączonych niżej zdjęciach jest także nowa suszarnia słodu – ten okrąglak.
Słodowanie zboża jest nieodłączną składową procesu prowadzącego do powstania piwa z ziarna zboża. W Polsce niemal wszystkie piwa są wytwarzane ze słodu jęczmiennego. Istotą procesu jest doprowadzenie ziarna do inicjacji kiełkowania, aby umożliwić przekształcenie skrobi ziarna w cukry fermentujące. Porządnie namoczone w słodowni ziarno rośne w tzw. grzędzie wypuszczając kilka korzonków. Następnie jest wysuszone „na pieprz” w temperaturze około 85 stopni (w tej okrągłej suszarni, która zastąpiła inne, mniejsze), a korzonki zwane kiełkami odtrąca maszyna, gdyż szkodzą piwu (m.in. są gorzkie i przypieczone suszeniem). Słód więc wygląda jak zwykły jęczmień, tyle, że jest bardzo lekkim ziarnem, kruchym i słodkawym w smaku. Można go przechowywać wiele miesięcy.
Ten proces kiełkowania uwalnia enzymy rozkładające skrobię na cukry fermentujące i zostaje w słodowni brutalnie przerwany przez gorące suszenie. Dopiero w browarze proces scukrzania wznawia się poprzez namoczenie i ześrutowanie słodu. W efekcie można pozyskać brzeczkę piwną, którą poddaje się fermentacji.

[Hrab]

Jako ciekawostkę załączam zdjęcia z innej słodowni mającej tę samą technologię słodowania. To skrzynie słodownicze (tzw. skrzynie Saladina), praktycznie niemal takie same, jak w bydgoskiej słodowni.
Zastępują one dawne klepiska, gdzie mokre, kiełkujące ziarno przewracano drewnianą łopatą:
viewtopic.php?f=93&t=3985&hilit=farze#p53404
Skrzynie ze strony: Pappenheimer-Malz
Ziarno leży na sitach, spod których następuje klimatyzowany nawiew powietrza, a widoczne "świdry" zastępują dawne łopaty. Na koniec procesu świdry zamieniają się w spychacz ziarna do zsypu, skąd mokry słód jest transportowany do suszarni.
Widoczny pracownik sprawdza temperaturę (na wszelki wypadek, bo jest kontrolowana automatycznie) i organoleptycznie ocenia proces kiełkowania.

[Hrab]

Dla porównania słodowanie ziarna na klepisku w starych browarach. Wymagało to ręcznego przewracania i transportu słodu.
http://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php ... ski#p25720