Historia D.A.G. Fabrik Bromberg

[bunkier]

Na początku 2013 roku ukaże się drukiem pierwszy tomik o historii bydgoskich zakładów D.A.G. Pierwsza książka poświęcona jest wydziałowi produkcji nitrogliceryny - NGL-Betrieb. W publikacji opisany został proces produkcji nitrogliceryny metodą Schmida - Meissnera jaki zastosowano na wydziale NGL. Znajdziemy również ciekawostki związane z budową dwóch linii produkcyjnych, schematy budynków z rozmieszczoną aparaturą, plan całego wydziału łącznie z nieistniejącymi budynkami, relacje świadków pracujących przy budowie i produkcji oraz wiele informacji dotąd nie publikowanych.

Być może uda się równocześnie z pierwszym tomem wydać drugi w którym opisane zostały osiedla pracownicze(obozy pracy D.A.G. Fabrik Bromberg).

W przygotowaniu:
- Wydział produkcji prochu POL-Betrieb oraz nitrocelulozy NC-Betrieb
- Elaboracja, materiały kruszące, laboratorium, strzelnica, poligon



Przykładowy schemat rozmieszczenia urządzeń w budynku denitracji

[krzysztof drozdowski]

No w końcu. Tyle czasu czekaliśmy na to byś Jarku napisał to co trzeba. Oczywiście zaklepuję sobie egzemplarz z autografami autorów

[spooney]

Gdzie w sprzedaży będzie dostępny ten tomik

[bunkier]

Na obecną chwilę trudno coś powiedzieć o dystrybucji. Jak książka ukaże się drukiem to na pewno będzie do kupienia na rajdach obozami a gdzie jeszcze to czas pokaże.

[Maciej Kulesza]

Gratuluję autorom wydania książki.
Zapisuje się po autograf.

[GrapHite]

Wszyscy na to czekaliśmy

[Andrzej]

Czekam z niecierpliwością

[sabarina]

chętnie kupię, to czekamy:)

[krzysztof drozdowski]

Wyłamię się jako pierwszy. Mamy już styczeń. Czy wiadomo coś więcej o dacie wydania wspomnianej publikacji. Pytam , bo czekam z niecierpliwością.

[bunkier]

Brak kasy na wydanie publikacji nie pozwala na podanie dokładnego terminu ukazania się książki.
Nie stać nas na wyłożenie pieniędzy z własnej kieszeni. Obawiam się że zainteresowanie będzie takie samo lub mniejsze jak filmem dokumentalnym o obozach D.A.G.
Będę znał termin, poinformuję.

[krzysztof drozdowski]

Ok. Dzięki za odpowiedź. To niestety jest smutne, że wychodzi tyle szajsu a jak człowiek napisze coś dobrego to na to kasy nie ma. Ja bym płyty z książką nie porównywał. Mam nadzieję, że jak najszybciej uda się wam wydać książkę (może jakiś sponsor). Życzę autorom wszystkiego dobrego.

[7pit_er]

również byłem zainteresowany, ale trudno może w późniejszym czasie się uda

[Lidka]

Ja Jarka namówię

[GrapHite]

namów sponsorów

[Tomek]

Zbliża się ważna rocznica związana z DAG Fabrik Bromberg.

To była jedna z największych akcji dywersyjnych Armii Krajowej.
70 lat temu żołnierze Armii Krajowej przeprowadzili na terenie zakładów zbrojeniowych D.A.G. Fabrik Bromberg akcję sabotażową o kryptonimie "Krem". W powietrze wyleciała nowa instalacja produkująca materiały wybuchowe do pocisków V1.

[bunkier]

Z tym sabotażem to mocno przesadzone.
W dniu 24.06.1944 doszło do eksplozji w budynku nr 304 na doświadczalnej instalacji produkcji trinitrobenzenu (TNB). Trinitrobenzen jest nieco silniejszy od trotylu(TNT), miał znaleźć zastosowanie m.in. w głowicach bojowych rakiet V2. Do wybuchu doszło podczas rozruchu instalacji, zginęli między innymi inż. Otto Keller oraz chemik Fritz Schursch, koordynatorzy projektu.

[Maciej Kulesza]

Dla uzupełnienia wątku, przytaczam komercyjny aspekt ilustrowanej historii. Większość z Was zapewne komiks widziała.

http://bydgoszcz.gazeta.pl/kapusciska/5 ... .html?bo=1

A tak na marginesie, to ktoś z talentem pisarskim mógłby napisać thriller historyczny rozgrywający się w lasach Puszczy Bydgoskiej. Do powieści obowiązkowo trzeba by dołożyć wątek AK leśników, grupy konspiracyjnej Darzbór i lotników przerzucanych na zachód.

[bunkier]

To może ja jeszcze bardziej uzupełnię wątek.

W tekście z linku jest sporo nieścisłości. Po pierwsze dinitrobenzen(DNB) był produkowany w zakładach D.A.G. Fabrik Bromberg od 1942 roku na wydziale DI-B – Betrieb. Na tym terenie w 1944 roku powstaje instalacja półtechniczna do produkcji trinitrobenzenu (TNB). I to właśnie na instalacji TNB o godzinie 9:54 doszło do wybuchu, a nie na DNB. Eksplozja uszkodziła częściowo budynek 304, a nie jak w tekście podano, cały budynek i jeszcze inne znajdujące się w pobliżu. Ruiny budynku 304 zostały rozebrane na początku lat 60-tych.

W tekście podaje się za przyczynę wybuchu zatrzymanie mieszadła w nitratorze. Jeżeli mieszadło się zatrzyma to następuje awaryjny zrzut zawartości nitratora do kadzi bezpieczeństwa. Nawet podczas zaniku napięcia na urządzeniach można było zawartość zrzucić w sposób mechaniczny. Przyczyna wybuchu nie jest znana. Kto zawinił, człowiek czy urządzenia? Trzeba pamiętać, że to była doświadczalna instalacja i mogło być wiele czynników, które spowodowały awarię.

Zginęło 6 osób:
Otto Keller – dr inżynier (45 lat)
Fritz Schursch – chemik (45 lat)
Józef Kubicki – aparaturowy (45 lat)
Zygmunt Malicki – pomocnik aparaturowego (30 lat)
Wlaz Tscherow - pomocnik aparaturowego (20 lat)
Antoni Germisejew – pracownik (20 lat)

Źródła informacji:
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy
Archiwum Akt Nowych w Warszawie
Relacje świadków(nagrania) w tym relacja syna Józefa Kubickiego, który również udostępnił akt zgonu ojca.

[Mac]

Working parties at Stalag XXA (Toruń/Thorn).
Building railways for DAG Fabrik Bromberg, about 1940-1942.
Surprising that guards/supervisors permitted themselves to be photographed. Note in last photo that the guard's face is scratched out. — in Bydgoszcz.

https://www.facebook.com/photo.php?fbid ... 209&type=3

[bunkier]

Taaak, budowa kolei