Cmentarz ewangelicki – Bytkowice

[Hrab]

Duży cmentarz przy skrzyżowaniu dróg we wsi. Teren jest oczyszczony z krzaków. Dość sporo pozostałości nagrobków, ale żadnych tablic z napisami, czy krzyży i elementów metalowych.

[Igor]

W związku z tym, że zdjęcia zniknęły dodam kilka swoich. Cmentarz tak jak pisał Hrab jest dużych rozmiarów. Biorąc pod uwagę wielkość miejscowości (wg. danych statystycznych za 2015 rok sołectwo zamieszkiwało 115 osób, co jest czwartym od końca wynikiem w gminie) to cmentarz jest zaskakująco duży. Z czego to wynika? Otóż miejscowość ta była typowo niemiecka (świadczą o tym m.in budynki). I tak np. w 1937 na ogólną liczbę 180 mieszkańców aż 140 stanowili Niemcy, co dawało procentowo 77,7%, był to największy wynik w gminie Koronowo oraz jeden z największych w powiecie. Podobny poziom przekraczający 70 % ogółu mieszkańców narodowości niemieckiej wykazywały jedynie Ciele, Zielonka i Kruszyn Krajeński.

Jeżeli chodzi o sam cmentarz został on założony na przełomie XVIII i XIX wieku na planie prostokąta. W literaturze znalazłem informacje, że najstarszy istniejący nagrobek pochodzi z 1828 roku. Osobiście znalazłem kilka nagrobków z napisami, jednak dotknął je ząb czasu i są kompletnie nieczytelne.

Teren jest całkowicie odkrzaczony. Co jakiś czas zaglądam na cmentarz i zawsze jest on wysprzątany i zadbany za co chwała mieszkańcom. Na cmentarzu rosną wiekowe klony, topole, dęby i jesiony. Miejsce bardzo refleksyjne.