Mapa Bydgoszczy i okolic z końca XIX w. 1893 rok?

[Maciej Kulesza]

Witam

Proszę o pomoc w określeniu daty mapy.

Oglądałem u znajomego niemiecką mapę ścienną o wymiarach ok. 100cm x 120cm. Mapa przedstawia miasto Bydgoszcz i okolicę. Jest w bardzo złym stanie. Data mapy niestety nie zachowała się z powodu zniszczenia. Prawy górny róg jest bardzo uszkodzony. Jest to typowa mapa do powieszenia na ścianę. Typowa mapa szkolna. U góry i na dole jest nawinięta na drewniany trzonek. Każde jej rozwijanie prowadzi do kolejnych uszkodzeń. papier z płótna sam się odkleja.

Tak wygląda w całości



Zdaję sobie sprawę, że niewiele widać. Najlepszy byłby skan. Na tym etapie skanu nie mam.
Sfotografowałem poszczególne fragmenty mapy aby ją Wam pokaz. Elementy te powinny naprowadzić nas na czas powstania mapy.

1. Najpierw prawy górny róg.



2. Lewy dolny róg. Ciekawy plan Bydgoszczy w powiększeniu. Niestety niewiele widać na zdjęciu. W oryginale widać więcej.



3. Zbliżenie na lewy dolny róg. Plan miasta Bydgoszczy



4. Zbliżenie na lewy dolny róg. Legenda.



5. Środek mapy. Plan Bydgoszczy


Na mapie nie ma zaznaczonego nowego odcinka Kanału Bydgoskiego. Przekop został oddany do użytku w 1915 roku. Można postawić tezę, że mapa została wykonana przed 1915 rokiem


6. Środek mapy. Plan Bydgoszczy - Fordon


Na mapie nie ma zaznaczonego mostu przez Wisłę w Fordonie. Są za to doprowadzone tory do Fordonu. Most oddano do użytku 1 listopada 1893 roku. Czyli mapa powstała przed 1893 rokiem?


7. Środek mapy. Plan Bydgoszczy.


Proszę zwrócić uwagę na pierwotne zakole Brdy przy obecnej ul. Spornej. Ulica nie jest zaznaczona na mapie bo jej nie było. Zakole Brdy jest naniesione bez obecnego przekopu koryta rzeki. Jednak ktoś zaznaczył niebieską kredką przekop. Ktoś kto może zwrócił uwagę na błąd, albo dokonał uaktualnienia mapy...
Co to może oznaczać dla naszych rozważań nad datą powstania mapy?

Założenie. W czasie powstania mapy nie naniesiono wykonanego przekopu koryta Brdy przy ul. Spornej. Bo gonie było, albo o nim zapomniano. Gdy mapa została wydrukowana, nieznany autor naniósł niebieską kreskę fragment rzeki który odpowiadał ówczesnej rzeczywistości. Pytanie na które nie znam odpowiedzi to kiedy wykonano przekop koryta rzeki w poprzek obecnej ul. Spornej. Znając odpowiedź, będziemy wiedzieli kiedy powstała mapa.

Przypuszczam, że mapa powstała przed 1893 (brak mostu w Fordonie przez Wisłę). Jeśli znamy czas powstania przekopu datę tą będzie można jeszcze cofnąć wstecz.

Zdaję sobie sprawę, że jakość zdjęć jest kiepska. Może ktoś z Was dostrzeże element na mapie na podstawie którego uda się przesunąć datę powstania mapy przed 1893 rok.

[BYDZIAK 1958]

^^^
Nie wiem czy dobrze dostrzegam...
Nie ma tam chyba jeszcze śluzy trapezowej budowanej w 1882. A więc mapa była by sprzed tego roku. Ciekawostką jest most w osi ul Garbary, łączący ją z ul. Marcinkowskiego.
(Na mapie z 1890-go, też jeszcze nie ma 'przekopu' przy Spornej.)

[Andrzej]

Linia do Fordonu została oddana 1 listopada 1885 r. (str. 33, "150 lat kolei w regionie kujawsko-pomorskim" - J. Pawłowski).
Zatem mapa powstała nie wcześniej niż w 1885 r.

[seth]

A w Fordonie nie ma jeszcze mostu, czyli sprzed 1893 roku. Jak już zauważył autor postu. Świetna mapa

[jaras]

Kolejki wąskotorowej w kierunku Koronowa jeszcze nie ma na mapie .

[Maciej Kulesza]

Można podsumować tak.

Bydziak ma rację. Śluzy trapezowej nie ma. Nie ma również pozostałych śluz na kanale. Mam przewagę po oglądałem oryginał. Myślę, że ich po prostu nie naniesiono. Ładnie dostrzegłeś most w ciągu ul. Garbary

Andrzej pisze o linii do Fordonu oddanej 1 listopada 1885 roku.

Zatem mapa powstała nie wcześniej niż w 1885 (linia do Fordonu) r. i nie później niż 1893 rok (brak mostu w Fordonie)

Podajcie mi Wasze adresy skrzynek (na wew. skrzynkę Bunkra). Wyślę zdjęcia w oryginale. Nie są to duże i ostre zdjęcia. jednak zawsze coś będzie można zobaczyć więcej. Bydziak Tobie już wysłałem.

Dziękuję za uwagi.

[BYDZIAK 1958]

(...)
Ładnie dostrzegłeś most w ciągu ul. Garbary
(...)
Bydziak Tobie już wysłałem.

Dzięki. Teraz, oglądając w powiększeniu, mam wątpliwości, czy widać tam most... Może w tym czasie tam była jakaś przeprawa 'promowa'... Choć coś w rodzaju mostu w tym miejscu, widziałem kiedyś na innej mapie.

(...)
Zatem mapa powstała nie wcześniej niż w 1885 (linia do Fordonu) r. (...)

A dlaczego nie założyć że mapa jest starsza, czyli sprzed powstania śluzy trapezowej, więc sprzed 1882r.? Fakt, że nie widać też i starej 'śluzy drewnianej'. Ale 'układ wodny' tego miejsca wyraźnie wskazuje czasy, jeszcze przed trapezową. Są na mapie i pewne inne przekłamania jak np. kształt mostów (ob. na Focha), albo brak spichlerza (w miejscu opery).
Od niego, pewnie ważniejsze było dla grafika, naniesienie strugi ujścia wody z nie pokazanego młynu Luizy...

[Ewing]

Skoro naniesiona jest linia do Fordonu to nie może być starsza

[BYDZIAK 1958]

^^^ Ale ze mnie gapa
Za bardzo skupiłem się na tej 'trapezówce'...

[zecer]

O ile dobrze wypatrzyłem
- jest koszarowiec Roggego - czyli po 1873 r.
- jest koszarowiec na Karl Strasse czyli po 1875 r.
- są koszary dragońskie - czyli po 1883-1884 r.
- brak połowy koszar artyleryjskich - czyli plan około 1885 r. - wtedy się budowały
- brak koszar rynkowskich (londynka) a więc najprawdopodobniej przed 1890 r. a na 100% przed 1893 r.

[zecer]

Przypuszczam, że mapa powstała przed 1893 (brak mostu w Fordonie przez Wisłę). Jeśli znamy czas powstania przekopu datę tą będzie można jeszcze cofnąć wstecz.

Przekop Brdy to coś koło 1897-99 - czyli później niż most w Fordonie.

[Maciej Kulesza]

Jeszcze raz dziękuję za uwagi.

[Karass]

Jeśli porównamy tę mapę z planem z 1890 roku, zauważymy, że jest na nim o wiele mniej zabudowy - zarówno w okolicy dworca jak i koszar przy dzisiejszej Gdańskiej. To nam zawęża czas powstania na lata 1885-1890.

Natomiast czasem zamiast sugerować się budynkami na mapach celem określenia daty jej powstania - w tym wypadku byłoby ciężko odszukać jakieś pojedyncze kamienice zbudowane w tych latach by zawęzić ramy czasowe - warto zwrócić uwagę na inne szczegóły.

Otóż w rogu mapy jest napisane, że jej autorem jest A. Hilscher. W trzynastym tomie Bibliografii Polskiej możemy odnaleźć wzmiankę, że ów A. Hilscher wykonał "Wandkarte" (mapę ścienną) Bydgoszczy w 1888 roku (http://www.estreicher.uj.edu.pl/xixwiek ... 12540.html). Myślę, że możemy więc przyjąć całkiem słuszne założenie, że mapa powstała w 1888 roku.

[PiotrMR]

http://www.mapywig.org/m/German_maps/se ... 20225c.jpg
Mapa z linku datowana jest na 1890. Zawiera elementy identyczne ze ścienna mapą Macieja, oraz śluzę w okolicy Kabla i brak przekopu w rejonie Spornej. Na obu mapach widać dwa okrąglaki na PKP Bydgoszcz Główna.

(...)Proszę zwrócić uwagę na pierwotne zakole Brdy przy obecnej ul. Spornej. Ulica nie jest zaznaczona na mapie bo jej nie było. Zakole Brdy jest naniesione bez obecnego przekopu koryta rzeki. Jednak ktoś zaznaczył niebieską kredką przekop. Ktoś kto może zwrócił uwagę na błąd, albo dokonał uaktualnienia mapy...

Byłbym za opcją chałupniczego uaktualnienia mapy, biorąc pod uwagę pozostałe elementy. Wydarzenie to musiało mieć jakiś konkretny wpływ na działanie jej właściciela lub jego otoczenie, skoro ja poprawił.