Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Dzięki działaniom członków Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków „BUNKIER”
udało się uchronić przed zniszczeniem schrony wartownicze typu Luftschutzzelle
które w latach II wojny światowej były charakterystycznymi obiektami na terenie D.A.G. Fabrik Bromberg.

Przy współpracy z Bydgoskim Parkiem Przemysłowym oraz ogromnemu zaangażowaniu Pana Tadeusza Skrzypka przekazaliśmy sześć schronów kolegom z Torunia,
które zostaną wyeksponowane na terenie Skansenu Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń – Bateria AB IV -.
Kolejne schrony zostaną przekazane do Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy w celu ustawienia ich na dawnym wydziale produkcji nitrogliceryny(NGL-Betrieb)
gdzie powstaje trasa turystyczna i skansen architektury przemysłowej.

Luftschutzzelle – schron wartowniczy na 1-2 osoby. Wyprodukowany przez firmę Dywidag z Drezna. Wykonany dwuczęściowo z prefabrykatów.
Stożkowy daszek był przykręcany do korpusu schronu, pierwsze wersje miały daszek nakładany bez stałego mocowania. Schrony z bydgoskiego D.A.G. charakteryzowały się starannością wykonania.
Pierwsze wersje z płaskim daszkiem można jeszcze zobaczyć na terenach przy kolejowych.
Ustawiane były przy obiektach strategicznych i w razie nalotu służyły wartownikowi jako ukrycie, a dalsze obserwowanie terenu umożliwiały wąskie szczeliny o szerokości 3 mm.
Dlaczego „ołówki” ? Walcowy korpus i stożkowy daszek przypominają kształtem ołówek.

Podziękowania dla:

Pana Ryszarda Chodyny – prezesa BPP
Pana Tadeusza Skrzypka i jego pracowników (szczególne podziękowania za cierpliwość)
BSMZ” BUNKIER”

Kilka zdjęć z akcji załadunku schronów. Mimo mrozu akcja zakończona powodzeniem.

Gratuluję akcji "ołówek" i chylę się nisko wobec realizacji pomysłu. Całe szczęście, że nie poszły na przemiał jak np. słupy DYWIDAG po trakcji trolejbusowej w Bydgoszczy. To dobrze, że schrony zostały przywrócone do życia i będą cieszyć oko turystów i pasjonatów.

akcja super. No i komus sie wkoncu "olowki" przydadza, bo lezaly i czekaly na 'smierc'
Swietnie, ze sa osoby, ktore chca pomoc w organizowaniu takich 'akcji'.

Również gratuluję akcji, która zabytki uratowała przed zniszczeniem. Swoją drogą jakie wymiary miał ten schron? Bo widziałem kilka zmagazynowanych (za płotem) na terenie Zachemu podczas ostatniego Rajdu do DAG Fabrik i ciężko mi sobie wyobrazić, aby weszło do środka 2 żołnierzy z oporządzeniem, karabinami itd.

Z tego co mi wiadomo, to są schrony jednoosobowe (góra 2). Podkreślam słowo schrony
Służyły dokładnie do tego, żeby się w nim schować a nie walczyć.

aleks pisze:Podkreślam słowo schrony

Nie chcę się czepiać ale gwoli ścisłości schron to schron - może być bierny, bojowy, wartowniczy, obserwacyjny ...

Ok, mój błąd. Nieściśle się wyraziłem.
Miałem na myśli schron bierny.

Tak czy inaczej o ile na jednego wartownika pasuje, to 2 w środku ciężko mi sobie wyobrazić Stąd mnie ciekawi, jakie były wymiary wewnętrzne tego cuda

W takim razie zapraszamy 9 maja na Rajd Obozami Pracy - będziesz mógł sam się przekonać ile jest miejsca w środku jednego z takich ołówków.
viewtopic.php?f=5&t=1188

Idea ciekawa, jeśli wtedy będę w mieście rozważę

Kilka wyjaśnień. Po dotarciu do materiałów archiwalnych muszę sprostować używaną nazwę „schron wartowniczy”. Taka konstrukcja podobna wyglądem do słupa ogłoszeniowego nazywała się „celą przeciwlotniczą” lub „stanowiskiem obserwacyjnym”. W Niemczech było dziesięć firm które zajmowały się budową tych obiektów, z tego trzy firmy produkowały z metalu a pozostałe z betonu. Ile firm, tyle było konstrukcji, najważniejsze żeby były zgodne ze specyfikacją urzędu Luftwaffe.

„Cele” nie zawsze służyły jako ukrycia dla wartowników. W większości przypadków schronienie mogli znaleźć cywile. Jak widać w stalowej konstrukcji mogły pomieścić się dwie osoby. Na zamówienie montowane były siedziska.



Obiekty te były ustawiane przy najważniejszych ciągach komunikacyjnych a nawet na halach produkcyjnych.



Dla bydgoskiej filii zakładów D.A.G. schrony wyprodukowała firma Dywidag z Drezna która w swojej ofercie miała dwa rodzaje tych obiektów. Kształtem były podobne do siebie, różniły się wymiarami. Schron dla 1-2 osób miał średnicę wewnętrzną 90 cm a dla 3-4 osób średnicę wewnętrzną 120 cm.
Jedyny schron który stoi w swoim pierwotnym miejscu znajduje się na osiedlu awaryjnym w Łęgnowie. Oprócz tego doliczyłem się jeszcze 41 szt. takich schronów. Niestety wszystkie są poprzewracane w miejscach gdzie były ustawione lub leżą na „stosie”.



Widoczny numer seryjny namalowany czarną farbą we wnętrzu schronu.
D.A.G. Fabrik Bromberg.



Deutsche Sprengchemie GmbH – fabryka Brożek koło miejscowości Zasieki/Forst
Ciekawostką w konstrukcji schronu jest rynienka odprowadzająca wodę nad drzwiami wejściowymi.
Produkcja - Firma Humerohr.



D.A.G. Fabrik Christianstadt - Krzystkowice, dzisiaj dzielnica Nowogrodu Bobrzańskiego
Produkcja - Firma Westermann

UWAGA !!! Proszę o zgłaszanie się chętnych którzy chcą zaopiekować się schronami. Jeżeli w najbliższych dniach nie zostaną zabrane pójdą na przemiał. Rozmawiałem z Panem Skrzypkiem i zaoferował pomoc w ułożeniu ich na jakiś czas w „bezpieczne” miejsce. Z łatwością będzie można tam podjechać samochodem z HDSem i zabrać. W tej chwili trwa „dewastacja” części historycznych obiektów i przygotowywanie terenu pod nowe inwestycje.

Niestety słupy oświetleniowe z charakterystycznym skrzydłem zostały zmielone.



Po magazynach pozostało wspomnienie.



Im więcej wyjść tym lepiej

tekst może pojawić się na portalach jako ogłoszenie stowarzyszenia?

-- środa, 18 sie 2010, 16:52 --

Jak ktoś potrzebuje transport (platforma) to mogę mieć za 5zł/1km. Tylko jak coś to chyba jakiś widlak by się przydał.

Nic nie rozumiem.
Muzeum Leona Wyczółkowskiego ich nie chce postawić na NGL-u?

Widać projekt tego nie przewiduje. Poza tym.. po co sobie głowę zawracać? Bo to i transport i dźwig i ludzie są potrzebni...

"Ołóweczki" zostały ustawione na skansenie Baterii AB IV

Czy schrony które pozostały trafiły w dobre ręce, czy jednak poszły na przemiał?

W tej chwili jeszcze są bezpieczne, brak dojazdu do nich.

witam, czy te ołówki są jeszcze do zabrania? prywatnie? bo na działke bym z 2 mógł uratować... pozdro

Są do wzięcia, ale w tej chwili nie ma dojazdu do miejsca gdzie leżą. Nawet dźwig nie sięgnie.