Marszałka F. Focha

[BYDZIAK 1958]

Przedwojenne zdjęcie nieistniejącego już budynku kasyna, stojącego tuż przy moście.
(Zdjęcie z NAC.)

[BYDZIAK 1958]

Prawie cała ulica, w jednym ujęciu.

[BYDZIAK 1958]

Również i w tym temacie poznikała większość zdjęć. Spróbuję odgadnąć jakie były te, które ja wstawiałem. Daruję już sobie ponownie przypominać wygląd ulicy na znanej mapie z 1800r. Chyba każdy ma do niej dostęp i sam może zobaczyć. Z opisów pierwszych zdjęć wynika, że były to widok obecny w kierunku Gdańskiej i w kierunku zachodnim. Potem było zdjęcie o którym pisałem, że jest lumixa. Możliwe, że chodziło o podobne ujecie do powyższego, ale z pierwszej połowy XXw, gdy ulica była tam jeszcze wąska, z zabudowaną stroną południową.

[BYDZIAK 1958]

Teraz właściwie pasował by tu widok zrobiony z miejsca jakieś 50m dalej, od tego wyżej. ^^^

W temacie 'zdjęć niezwykłych' wspomniałem przy danym tam widoku, o konieczności uzupełnienia go we fragment narożnego domku.
Oto ten widok. Wąziutka w tamtym miejscu dawna ulica Focha.

[zecer]

Prawdopodobnie końcówka lat 20. XX wieku.
Ulica Focha i Wojewódzka z przyległościami.

focha.jpg (151.76 KiB) Przejrzano 8029 razy

[BYDZIAK 1958]

Właśnie chciałem wstawić dwa lotnicze zdjęcia, pokazujące pełna zabudowę ulicy z pierwszej połowy XXw. Jedno miało być to, co wstawiłeś, ale bez 'niebieskich ulic'. Pozostało teraz drugie, również znane. Odcinek mosty - Mostowa, był bardzo ciasny i pewnie prędzej czy później, jakaś strona ulicy była by wyburzona.

[BYDZIAK 1958]

Kolejne dwa zdjęcia, które tu już były i zniknęły. (Prawdopodobnie wcześniej pokazywane na Wspominaj Bydgoszcz).
Na pierwszym, nieistniejący budynek na przeciw wylotu ul. Warmińskiego, zawężający dawną Focha. Na drugim, widok już bez niego.

[BYDZIAK 1958]

^^^ Starsi, spoglądający na to zdjęcie, dobrze pamiętają pusty plac po prawej stronie, ( po dawnym spichlerzu), za kadrem. Zanim zbudowano gmach opery, na placu tym rozbijały swoje namioty cyrki i lunaparki. Chodzi oczywiście o czasy PRL-u. Krążą po necie ze 3 zdjęcia, które tu na forum też były. (Możliwe że pochodzą ze Wspominaj Bydgoszcz, a może i Stara Bydgoszcz (na fb)

Wesołe miasteczka na placu.

[szczepan522]

Nie raz słyszałem od Ojca, że w tamtym miejscu "rozbijał" się "rumel" Taka sama sytuacja miała też miejsce na Wrocławskiej.

[BYDZIAK 1958]

^^^
Na placyku przy Wrocławskiej, to już były 'nowsze czasy' . 'Rumle', które były tam zaledwie parte razy był stosunkowo małe, bez większych atrakcji.

Na stronie trzeciej 'starych zdjęć B.', seth dał zdjęcie z jakiejś książki. Pokazuje ono defiladę w 1910 roku, oczywiście na Focha. To kolejne zdjęcie które pomaga wyobrazić sobie, jaka wtedy ta ulica była tam wąska. Poniżej to zdjęcie setha, po 'wyprostowaniu'.

[BYDZIAK 1958]

Na pierwszej stronie tematu tej ulicy, przypomniałem o jej różnych nazwach poszczególnych odcinków, jej obecnej zachodniej części. Skromnie musiał wyglądać dawny jej odcinek, wiodący we wschodnią stronę, kończąc się w rejonie dawnego mostu nad Młynówką. Pozostałości tej dawnej 'Kanałowej', można dostrzec na tej poniżej i podobnych starych pocztówkach. (Na mapce zielona strzałka).

Pewną ciekawostką z tego okresu, jest zaznaczony na starych planach miasta budynek, (w żółtym kręgu), który stał na środku późniejszej, 'nowej' ulicy, zaznaczonej czerwoną przerywana linią.

[MWS]

"....zaznaczony na starych planach miasta budynek, (w żółtym kręgu) który stał na środku późniejszej, „nowej” ulicy…” - był, w tamtych czasach, domem śluzowego, śluzy nr 2.

[zecer]

budynek, (w żółtym kręgu), który stał na środku późniejszej, 'nowej' ulicy, zaznaczonej czerwoną przerywana linią.

był, w tamtych czasach, domem śluzowego, śluzy nr 2.

ujście KB.JPG (69.74 KiB) Przeglądany 31 razy

I chyba "załapał się" na pocztówce - pierwszy po prawej?
Natomiast na prawo od lampy gazowej mamy istniejący jeszcze budynek przy Marcinkowskiego 6 (i 4)

[olshaq83]

Czy to ten sam budynek na tym zdjęciu po lewej ?
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... a_1905.jpg

[MWS]

Czy to ten sam budynek na tym zdjęciu po lewej ?
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ ... a_1905.jpg

Nie. To inny budynek. Również dom śluzowego, ale śluzy miejskiej.

[BYDZIAK 1958]

^^^
Ten 'tajemniczy' dom śluzowego, miał chyba trochę nietypową lokalizację. Znajdował się 'aż' po drugiej stronie ulicy. Dom śluzowego, który znany nam ze starych pocztówek, powstał jak się wydaje, z dwóch pojedynczych domków, stojących tuż przy samej śluzie. Najstarszy ich widok jest z roku 1890-go. Możliwe, że przez krótki czas, istniały obok siebie stary dom i wspomniane dwa nowe.
(Skromna rekonstrukcja poniżej)
Inną ciekawostką jest to, że na planach miasta z różnych 'tamtych' okresów, nie pokazywano domu przy samej śluzie. Tylko na planie z 1877-go, można by 'na siłę' zobaczyć pierwszy z dwóch małych domków przy śluzie. Choć być może, to wcale nie jest 'nowy domek'.

[MWS]

Dom śluzowego (2 śluzy) widnieje na planach miasta:
- plan Croquis der Umgegend von Bromberg (1854)
- plan Steermana (1879)
- plan miasta (1876)
- plan miasta (1877)
na tych ostatnich występuje razem z budynkiem siedziby sztabu garnizonu bydgoskiego (wzniesionego1860 na narożniku Focha x Czartoryskiego)

Budynek został rozebrany, najprawdopodobniej, w związku z budową nowych mostów nad Brdą i Młynówką i „prostowaniem” dzisiejszej ulicy Focha (1885-1890)

Co do „budek” przy samej 2 śluzie.
Mało prawdopodobnym jest, że służyły celom mieszkalnym, a już na pewno nie śluzowemu.
Śluzowi to była elita pracowników kanału – poważana i hojnie wynagradzana.
Należy pamiętać o tym, że był to początek/koniec kanału. W związku z tym musiały funkcjonować ekipy kierujące ruchem kanałowym; pobierające opłaty itp.
Inną grupą, ściśle powiązaną z kanałem, byli kupcy i i ludzie zajmujący się frachtem (frachtbestätiger) zabezpieczający ładunki,
albo kupujący spławiany towar „na pniu” – czyli tanio. Oni wszyscy lokowali swoje biura jak najbliżej kanału.
(np. taki Frachtbestätiger funkcjonował przy 4-tej śluzie w zabudowie Kleinerta – pewnie na zasadzie kto pierwszy –ten lepszy)

Wiele osób patrzy na Bydgoszcz z tamtych lat jako na całość. Tymczasem pas ziemi po obu stronach kanału był, w pewnym sensie,
„ex terytorialny” - nie należał do miasta, tylko do Canal fiskus i to on decydował co będzie działo się na tym terenie, kto się tam osiedli,
kto i jaki interes będzie tam prowadził. (oddzielna administracja i władze lokalne –sołtysi; swoje własne adresy – Canal kolonie A; B; ….
Oczywistym jest że cf osiedlał tam swoich pracowników, ludzi związanych z utrzymaniem kanału, burłaków, ale również kupców z „siłą przebicia” -
– vide chociażby knajpy: Ziebartha przy VI śluzie; Blumenschleuse; Rasmus przy V śluzie itd.
(ten ostatni, z uporem maniaka, przez wiele sitów, przypisywany jest do ul. Czarna droga)

[BYDZIAK 1958]

^^^ Natrafiłem tylko na kilka map z tych, co wymieniłeś.

(...)
Co do „budek” przy samej 2 śluzie.
Mało prawdopodobnym jest, że służyły celom mieszkalnym, a już na pewno nie śluzowemu.
Śluzowi to była elita pracowników kanału – poważana i hojnie wynagradzana.
(...)

^^^
W czasach PRL-u służył jako budynek mieszkalny, do samego swego końca. Mieszkały tam chyba ze dwie rodziny. Miałem tam 'znajomego' - dużo starszego chłopaka.


Po rozbiórce omawianego 'domu śluzowego' i zbudowaniu nowych mostów, powstała nowa ulica Kanałowa, która stała się później zachonią częścią współczesnej ulicy Focha.

[BYDZIAK 1958]

Pocztówka, chyba jedna z tych, która kiedyś tu była. Jeszcze jeden fragment dawnej Kanałowej.

[olshaq83]

Zastanawia mnie przeznaczenie tych mniejszych budynków po obu stronach. Wyglądają jakby miały stanowić pewną całość z tym dużym budynkiem. Czy zna ktoś pierwotne przeznaczenie tych "budek"