Wieża Bismarcka

[bunkier]

Widziałem to zdjęcie. Za ołtarzem nie było okien gdzyż było tam wejście do wieży. Okna były z tego co ja widziałem na lewym i prawym boku fundamentu, stojąc przodem do ołtarza.

[Lidka]

Ok. Wszystko jasne.

[hobo]

Czytając ten wątek nasunęła mi się taka myśl (nieco zgryźliwa ) - jak łatwo można rozwiązać niektóre sprawy; nie wiadomo co zrobić z wieżą - wyburzyć, na co przeznaczyć piwnice - zasypać. I po problemie!

Uważam,że decyzja była ze wszech miar optymalna. Obiekt architektonicznie szkaradny, będący przejawem znienawidzonej pruskiej dominacji, jako ewentualny zabytek miał zdecydowanie zbyt mały staż. Przydatność do ewentualnych celów sakralnych była wątpliwa. Skoro więc nie było na nią chętnych, to jej wyburzenie stawało się niemalże oczywiste.

-- 30 sie 2009 --

Historia

Budowa wieży została zainicjowana 23 marca 1905 roku przez Związek Wschodniej Marchii (Zarząd Wschodniej Grupy Bydgoszcz). 4 października 1905 roku zawiązano Komitet Budowy Wieży Bismarcka w Bydgoszczy któremu przewodniczył nadburmistrz Knobloch. Na lokalizację wybrano Bartodzieje Małe. W marcu 1907 roku rozpoczęto oficjalną kwestę wśród ludności oraz zbierano środki od przedsiębiorców i instytucji, a w sierpniu miejsce budowy monumentu nazwano Wzgórzem Bismarcka. Spośród ponad dwustu nadesłanych projektów wybrano Zmierzch Bogów berlińskiego architekta Paula Walthera. Pierwsze prace ziemne rozpoczęto 31 marca 1911 roku. 8 maja 1911 wmurowano kamień węgielny. Niedługo potem rozpoczęto prace ziemne i budowę fundamentu. Prace elewacyjne ukończono jesienią 1911 roku. W lipcu 1912 roku na szczycie wieży zainstalowano misę ogniową projektu Leopolda Zobela (Średnica 3,5m, wadze około 2 ton). Po kilku próbach rozpalenia płomieni zakończonych niepowodzeniem zainstalowano w misie instalację gazową. Wówczas płomień osiągał wysokość od 8 do 10 metrów. Na początku maja 1913 roku ukończono wszystkie prace wykończeniowe wewnątrz i zewnątrz budowli. Bydgoska Wieża Bismarcka została uroczyści otwarta 25 maja 1913 roku.

W dniu 13 października 1921 roku na mocy uchwały Rady Miasta wieża została przekazana władzy duchownej. 22 października 1921 roku nastąpiło uroczyste przekazanie budowli oraz przemianowanie jej na Wieżę Wolności a dotychczasowe Wzgórze Bismarcka przemianowano na "Wzgórze Wolności". Wieża została poświęcona przez biskupa Tadeusza Malczewskiego. Według założeń miała być ona przekształcona w kaplicę, a na szczycie w miejscu misy ogniowej miał stanąć ogromny krzyż. Przez kilka lat spierano się w oparciu o stworzone koncepcje nad ostatecznym wyglądem po przebudowie. W związku z brakiem porozumienia w tej sprawie i z występującym brakiem środków finansowych zaczęto brać pod uwagę likwidację wieży. Na posiedzeniu Rady Miasta w dniu 12 kwietnia 1928 roku przegłosowano (27 głosów ZA, 19 głosów PRZECIW, 1 głos WSTRZYMUJĄCY) wyburzenie wieży. Prac wyburzeniowych podjęła się firma budowlana inż.Głowackiego w zamian za odzyskany budulec. Pierwszą nieudaną próbę wysadzenia wieży przy użyciu kwasu pikrynowego dokonano 17 maja 1928 roku. 18 maja 1928 roku o godzinie 20:13 wysadzono wieżę za pomocą 30 ton trotylu.

Obecnie istniejącą pamiątką po Wieży Bismarcka są prowadzące na wzniesienie schody, zaczynające się obok kamienicy przy ulicy Toruńskiej 86.

Do wnętrza poprzez taras wejściowy, prowadziły sześciometrowe, granitowe schody. Po ich boku znajdowały się dwie mniejsze misy ogniowe (o średnicy 2,5 metra i masie 1 tony). Na parterze (wysokość 6,5 m) znajdował się herb Bismarcka oraz jednometrowy marmurowy cokół z brązowym posągiem Bismarcka o wysokości 2,6m. Posąg ten został wykonany przez berlińskiego rzeźbiarza Elsnera. Po zburzeniu wieży posąg ten stanął w ogrodzie Domu Niemieckiego we Frankfurcie nad Odrą. Ponadto w Izbie Pamięci na ścianach umieszczone były tablice brązowe ufundowane m.in. przez Duisburg, Bremę, Lubekę, Dortmund, Monachium. Na sam szczyt wieży prowadziły schody.

Dane techniczne

- wysokość: 25 metrów
- podstawa: kwadrat o boku 21 metrów
- wykonanie: cegła i zaprawa betonowa licowana blokami kamiennymi (w ok. 10% pochodzących z rozebranych murów obronnych zamku bydgoskiego, misa ogniowa na szczycie (średnica 3,5 metra, waga ok. 2 ton)
- koszt: 120 000 marek

Zdjęcia



Źródła:
tekst: pl.wikipedia.org
zdjęcie: byd.republika.pl

[seth]

Stare schody są widoczne , ale najlepiej poczekać na przymrozki . Oto moje fotki . Schody , oraz studzienki kanalizacyjne które zachowały się wzdłuż podejścia do wieży. Schodów należy szukać z prawej strony " nowego " podejścia.

[hobo]

Czy mógłby ktoś zweryfikować informację na temat ilości użytego trotylu użytego do zburzenia wieży. Obliczyłem, że sześcian ułożony z 30 ton trotylu miałby boki o długości ponad 2,5 metra. Tak na moje oko wystarczyłoby tylko 30 kg.

[bunkier]

Tonaż trotylu użyty do wysadzenia wieży jest mocno przesadzony. Piszącemu mogło się pomylić lub źle odczytał zapiski archiwalne. Jeżeli w jednym czasie eksplodowało by 30 ton trotylu(TNT) to skutki wybuchu były by opłakane. Dla przykładu podam że w 1952 roku w Wytwórni Materiałów Wybuchowych nr 9(dziś Zachem) doszło do tragedii, zapaliła się linia produkcyjna TNT, pożar zamienił się w gwałtowną eksplozję 42 ton TNT. W wyniku tego zdarzenia po budynku produkcyjnym pozostał krater o średnicy 80 m i głębokości 5 m. Uszkodzone zostały 132 budynki. Szyby z okien wyleciały w odległości 10 km od miejsca wybuchu. Rozerwane lecące betonowe bloki z wystającymi prętami zbrojeniowymi zrobiły przesieki w lesie do 500 m od miejsca eksplozji. Przy wybuchu 30 ton skutki były by mniejsze ale też ogromne. Kolega hobo ma rację, w zupełności wystarczyło by 30 kg trotylu żeby wysadzić wieżę Bismarcka.

[bunkier]

Kilka zdjęć wnętrza i tablic:
https://www.bismarcktuerme.de/ebene4/po ... rg_pl.html

[seth]

Bardzo ciekawy link. Interesuje mnie treść tablic z wnętrza wieży. Czy byli na niej wymienieni polegli w latach 1914-18 z powiatu bydgoskiego ?

[Thure]

Na temat bydgoskiej wieży ukazał się artykuł Marka Romaniuka pt.: Wieża Bismarcka w Bydgoszczy [Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu, z. 6, Bydgoszcz 2001, s. 78-87]. Zamieszczono w nim również interesujące zdjęcia.

[Ewing]

A tu ciekawa pocztóweczka z tablicami

[seth]

No to główne tablice już mamy, dalej nierozwiązany jest temat tablic z nazwiskami poległych w wojnach za Kajzera, Bydgoszczan.

[slawek]

Poprawka linku zamieszczonego kilka postów wcześniej, opisanego "kilka zdjęć wnętrza i tablic":
http://www.bismarcktuerme.de/ebene4/polen/bromberg_pl.html

[Ewing]

trafiłem przypadkiem http://muzeum.bydgoszcz.pl/obiekt_miesi ... sertafel,1

[seth]

Spora ciekawostka. Będę musiał się wybrać na Grodzką.

[Maciej Kulesza]

Rzeczywiście spora ciekawostka. Nie widziałem, że w mieście zachował się taki element po wieży.

[Ewing]

No to jeszcze dwie tablice
źródło zdjęć jest w ich nazwie.

[seth]

Pisałem już w tym wątku że czekam na zdjęcia tablic z nazwiskami poległych Bydgoszczan. Może gdzieś w sieci, na e-bayu coś kiedyś wypłynie. Wiem że na liście poległych był mój pradziadek Jan, o tym fakcie przypominał mi dziadek Edward. Stracił ojca 30 września 1914 roku, zaraz na początku wojny w Prusach Wschodnich. Mimo starań nie odnalazłem jego grobu, mimo że do lat 40 jego lokalizacja była znana. Tyle że dokument z miejscem pochówku zaginął.
Tak że ta wieża tego kanclerza bardzo mnie ciekawi

[bunkier]

Zawsze zastanawiałem się dlaczego wieżę wybudowano na takim wygnajewie. Teraz już wiem. Ta pocztówka mi wyjaśniła.

[hobo]

Zawsze zastanawiałem się dlaczego wieżę wybudowano na takim wygnajewie. Teraz już wiem. Ta pocztówka mi wyjaśniła.

Czy mógłby ktoś wskazać na mapie (np Google Earth), w którym dokładnie miejscu stała ta wieża?
Do tej pory umiejscawiałem ją sobie bliżej Kujawskiej

[AERO]

Nigdy nie zabierałem głosu w tym wątku , ale myślałem podobnie jak hobo